สำนักพิมพ์มติชน เปิดตัวกวีนิพนธ์เล่มใหม่ “ข้างขึ้นข้างแรม”

สำนักพิมพ์มติชนเปิดตัว “ข้างขึ้นข้างแรม” หนังสือรวบรวมบทกวีนิพนธ์เล่มใหม่ล่าสุดของสองกุมารสยาม ขรรค์ชัย บุนปาน และสุจิตต์ วงษ์เทศ

วันที่ 1 ตุลาคม 2565 สำนักพิมพ์มติชนจัดเสวนาในหัวข้อ “ศาสนาผี ในไทยหลายพันปี ก่อนประวัติศาสตร์ ถึงปัจจุบัน” ณ พระที่นั่งอิศราวินิจฉัย พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ พระนคร พร้อมเปิดตัวหนังสือข้างขึ้นข้างแรม ผลงานรวบรวมบทกวีนิพนธ์ ของขรรค์ชัย บุนปาน และสุจิตต์ วงษ์เทศ กวี นักเขียน นักหนังสือพิมพ์ นักประวัติศาสตร์ และนักปราชญ์ผู้ถ่ายทอดเรื่องราวทางวัฒนธรรมตลอดจนวิถีชีวิตของคนไทยมาอย่างยาวนาน

โดยมีผู้ช่วยศาสตราจารย์คมกฤช อุ่ยเต็กเค่ง และผู้ช่วยศาสตราจารย์ ดร.ป๋วย อุ่นใจ ร่วมอ่านบทกวี “ขรรค์ชัย-สุจิตต์ ขบคิดสังคมไทยผ่านโคลงกลอน”

หนังสือข้างขึ้นข้างแรม เป็นการรวมบทกวีนิพนธ์ของขรรค์ชัย บุนปาน และสุจิตต์ วงษ์เทศ โดยเป็นบทกวีรายสัปดาห์ในหนังสือพิมพ์มติชนฉบับวันอาทิตย์ ที่วิพากษ์ วิจารณ์ และวิเคราะห์เหตุการณ์บ้านเมือง ซึ่งจะมีบทกวีตั้งแต่เดือนมกราคม 2559 ถึงเดือนพฤษภาคม 2565 รวมทั้งสิ้น 6 ปี 5 เดือน

เนื้อหาภายในหนังสือแบ่งเป็น 3 หมวด ซึ่งเชื่อมโยงกันด้วยชื่อหมวดที่ดัดแปลงจากหนังสือของทั้งสองคนในอดีต ได้แก่ ครึ่งรักครึ่งใคร่ ใบลานหลังธรรมาสน์ และหันหลังชนกัน โดยดัดแปลงเป็นชื่อใหม่ ได้แก่ สิ้นรักสิ้นใคร่ เทศน์นอกธรรมาสน์ และ หันหน้าชนกัน

สิ้นรักสิ้นใคร่ เป็นการวิพากษ์วิจารณ์การเมืองการปกครอง รวมถึงการบริหารงานของผู้นำประเทศและรัฐบาล

เทศน์นอกธรรมาสน์ กล่าวถึงการศึกษา วิชาการ สังคม ศิลปวัฒนธรรม และสัจธรรม เป็นต้น

และ หันหน้าชนกัน เป็นโคลงและบทกลอนที่มีเนื้อหาร่วมกัน ซึ่งถูกนำมาประกบคู่ ไว้ในตอนท้ายของหนังสือ

โดยมีกฤช เหลือลมัย และประภัสสร์ ชูวิเชียร เป็นบรรณาธิการต้นฉบับ อีกทั้งยังมีตะวัน วัตุยา ศิลปินชื่อดังเป็นผู้วาดภาพประกอบภายในเล่ม และเสถียร จันทิมาธร เป็นผู้เขียนคํานําเสนอ

โดยเสถียร จันทิมาธร กล่าวในคำนำเสนอส่วนหนึ่งว่า “…ขรรค์ชัย บุนปาน ในปี 2565 สุจิตต์ วงษ์เทศ ในปี 2565 แม้จะยังเป็นคนเดิมเมื่อแรกเขียน “นิราศ” หรือ “หันหลังชนกัน” แต่ก็เป็น ‘คนเดิม’ ใน ‘ความใหม่’…”

ทั้งนี้ชื่อหนังสือ ข้างขึ้นข้างแรม หมายถึง แสงอาทิตย์ที่ส่องกระทบดวงจันทร์ให้แสดงตนในรูปร่างต่าง ๆ สื่อถึงสถานการณ์บ้านเมืองที่เกิดขึ้น และถูกกวีวิจารณ์ไปในแง่มุมที่แตกต่างกัน นอกจากนี้ดวงจันทร์ยังสื่อถึงอารมณ์เศร้าอยู่ลึก ๆ เปรียบเหมือนบทกวีที่สะท้อนปัญหาในบ้านเมือง